Το Θέατρο
ως Ιστορική Πηγή
Η Νεοελληνική Πολιτική
Φαρσοκωμωδία
στον Ελληνικό Εμφύλιο
2 Online Συναντήσεις
20 Φεβρουαρίου 2022 &
8 Μαΐου 2022
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ-ΤΗΣ:
Έλενα Σταματοπούλου
Κωνσταντίνος Μαυρόπουλος
το Θέατρο ως Ιστορική Πηγή
Το θεωρητικό webinar που σας καλούμε να συμμετέχετε, είναι ένα κομμάτι της πορείας μου πάνω σε μια ιδέα που μου γεννήθηκε κατά τη διάρκεια εκπόνησης της διδακτορικής μου διατριβής πάνω στο μεταπολεμικό νεοελληνικό θέατρο και στην πορεία εφάρμοσα σε ανακοινώσεις
και εκπαιδευτικά σενάρια. Η διαδρομή της σκέψης περιλαμβάνει
μια αμφίσημη επιλογή. Επιχειρεί να φωτίσει μια ιστορική περίοδο, χρησιμοποιώντας ως φίλτρο την υποκειμενικότητα· έννοια που έρχεται
σε αντίθεση με αρχειακές θέσεις της ιστορικής επιστήμης. Θα εστιάσουμε
σε φανταστικά γεγονότα που αντανακλούν την υποκειμενική ματιά
του δημιουργού τους σχετικά με την πραγματικότητα που βιώνει.
Θα μελετήσουμε μεταγραφές της Ιστορίας μέσα από ένα καλλιτεχνικό πρίσμα. Θα ακούσουμε και στη συνέχεια, θα προσπαθήσουμε
να αποκωδικοποιήσουμε τον προσωπικό διάλογο που αναπτύσσει
ο συγγραφέας με την εποχή του. Με λίγα λόγια, θα χρησιμοποιήσουμε
το θεατρικό έργο ως προσωπική μαρτυρία μιας εποχής, ως πρωτογενή ιστορική πηγή.
Η περίοδος που θέλουμε να φωτίσουμε είναι αυτή του ελληνικού εμφυλίου πολέμου (1944-1949), χρησιμοποιώντας ως γνώμονα το εγχώριο θεατρικό είδος της επικαιρικής πολιτικής φαρσοκωμωδίας. Γιατί αυτή η περίοδος και γιατί αυτό το είδος; Επιλέγουμε τον οδυνηρό για τη χώρα εμφύλιο πόλεμο, γιατί ζούμε σε καιρούς χαλεπούς, όπου η δημοκρατία έχει μπει στο στόχαστρο και βλέπουμε φαινόμενα που θεωρούσαμε όλοι και όλες ότι είχαν περάσει ανεπιστρεπτί. Και επειδή όταν η μνήμη σβήνει, τα λάθη επαναλαμβάνονται, προσπαθούμε να συμβάλλουμε στην αναζωπύρωσή της για ευνόητους λόγους. Το εγχώριο ιδιαίτερο είδος της επικαιρικής πολιτικής φαρσοκωμωδίας, το οποίο έχω ορίσει στα πλαίσια της μεταπτυχιακής διπλωματικής μου εργασίας στο τμήμα Ιστορίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, είναι ιδανική επιλογή, καθώς σχετίζεται άμεσα με την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα που το γεννάει, απευθύνεται σε αντιπροσωπευτικό κοινό της εποχής του και από τη στιγμή που συνδέεται με την εμπορικότητα και έχει ως στόχο την εισπρακτική επιτυχία, αντανακλά τις απόψεις των συγγραφέων του είδους για το ποια είναι η απαίτηση της κοινής γνώμης. Θα εξετάσουμε λοιπόν, κάποιες από τις μεγάλες θεατρικές επιτυχίες του εμφυλίου μέσα από τις κινηματογραφικές του μεταφορές και θα κάνουμε ένα ταξίδι στην αιματοβαμμένη εκείνη περίοδο με στόχο να αντλήσουμε όσο το δυνατό περισσότερα και πιο χρήσιμα συμπεράσματα για την εποχή μας.
Πριν κλείσω, θα ήθελα να ευχαριστήσω πάρα πολύ τον αγαπημένο μου φοιτητή Κωνσταντίνο Μαυρόπουλο, ο οποίος έχει εκπονήσει τη διπλωματική του διάλεξη πάνω στο ίδιο θέμα, στο τμήμα Θεάτρου ΑΠΘ και δέχτηκε να κάνουμε μαζί αυτό το ταξίδι.
Έλενα Σταματοπούλου
μεταπτυχιακή ιστορική ερευνήτρια Ιονίου πανεπιστημίου,
διδακτόρισσα Θεατρολογίας ΑΠΘ
Το εργαστήριο απευθύνεται σε όποιον-α αγαπάει το θέατρο και νιώθει την ανάγκη να γνωρίσει
και να διερευνήσει θεατρική είδη που σχετίζονται άμεσα με την πολιτική.
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ/ΤΗΣ